Interview: EQUUS Nationale Toneel (NL)

Door Marion

14 november 2009, Muzeval: Emmen

Ik ben op 14 november naar de Nederlandse versie van Equus geweest. Ik vond het heel gaaf om de Nederlandse versie van Equus te zien. De versie was wel anders. Geen maskers zoals ze in Londen en New York gebruikt hadden, maar nog steeds wel half ontblootte mannen die de paarden voorstelden. Ik had van tevoren al de idee om Xander wat vragen te stellen met betrekking tot Equus in Londen en NY met Daniel. Ik vroeg me o.a dus af of hij Equus met Daniel misschien gezien zou hebben. Hieronder de antwoorden! Xander is 24 en speelt de rol van Alan Strang, dezelfde rol die Daniel had in 2007/2008.

Na de show had ik nog even de kans om met hem te praten, wat heel gaaf was. Hij vroeg me wat ik van Londen vond [ik had hem van tevoren gemaild over het feit dat ik Equus in London had gezien nu alweer 2 jaar geleden] Ik heb hem verteld dat hij wel heel anders was, echt een eigen versie maar wel heel goed. Xander bij deze, je was echt super! Petje af! Heel erg bedankt voor alles! En veel succes met je verdere carrière.

De vragen:

1) Wat vind je in het algemeen van het verhaal achter Equus?
Het verhaal van Equus vind ik enorm fascinerend. Het roept vragen op over wat normaal is en wat niet normaal is. We kennen allemaal wel voorbeelden van mensen als Karst T., die tijdens Koninginnedag op een menigte inrijdt, en mensen die hem kennen die dan zeggen: het was zo'n gewone, normale, rustige jongen. Maar iedereen heeft verborgen driften, angsten, verlangens. Alleen: in hoeverre laat je die zien, laat je ze naar buiten komen? Want de omgeving bepaalt of jij gewoon een beetje vreemd bent, of gek. Equus speelt met deze gegevens. Hoe de 'gek' (Alan) normaal kan zijn en de 'normale' (Dysart) waanzinnig kan worden.

2) Hoe ben je in aanraking met deze rol gekomen?
Via via hoorde ik dat ik Alan zou gaan spelen, het was alleen nog niet officieel bevestigd. Ik speel als vaste acteur bij het Nationale Toneel, dus als je weet dat een stuk gespeeld gaat worden en er een geweldige rol voor je in zit, kun je daar soms best op zitten azen. Toen de regisseur het inderdaad toegaf was ik natuurlijk erg blij.

3) Wat vind je zo leuk aan deze rol?
Alan Strang is een van de meest geweldige rollen die een jonge acteur zich kan wensen. Hij bezit zo veel kanten: met name in het begin is hij totaal gesloten en angstig. Het is een puber op de rand van volwassenheid. Hij is én kind én man. Hij is enorm intelligent (vind ik). Manipuleert als een meester. Draagt het hele stuk lang een groot geheim met zich mee. Er zitten scènes in dat ik hem als een klein jongetje mag spelen. Kortom, één van de rijkste rollen in het toneelrepertoire.

4) Ook mindere punten?
Er is geen enkel moment, geen enkele zin waar ik niks aan vind. En als dat wel af en toe zo is, dan ligt het niet aan Shaffer, maar omdat ik het niet goed speel.

5) Heb je nog speciale dingen gedaan om je in te leven/studeren in deze rol?
Afvallen! Ik ben tien kilo kwijtgeraakt voor deze rol. Uit ijdelheid , maar ook omdat je dan jonger lijkt (ik ben 24). Verder heb ik erg veel gelezen en programma's gekeken die met dit onderwerp te maken hebben. Maar dat is meer ter inspiratie op het thema, voor een rol heb je daar geloof ik niet zo veel aan. De film heb ik natuurlijk gezien, plus zelfs een DVD van een amateurversie. Zo kan ik precies zien wat ik wél en niet zelf ook wil doen.

6) Ben je in Londen of New York geweest om daar Equus te zien?
- Zo ja wat voor een indruk had je van die Engelse versie?
- Hoe vind jij Daniel Radcliffe als Alan Strang?
Ja, ik zag Equus op Broadway, samen met onze regisseur Johan Doesburg. Onze versie is wel heel anders geworden, dat zul je wel zien. Er viel me wel wat op toen ik daar in het Broadhurst Theatre zat te kijken. De Engelsen maken vaak heel getrouwe versies van toneelstukken: er wordt exact geënsceneerd wat er staat in de tekst. Vrijwel niets wordt weggelaten en niets wordt anders gedaan. Zowel qua tekst als qua regie-aanwijzingen. Ik zag opnieuw hoe goed het stuk was (ik had het natuurlijk ook al gelezen), maar vond de uitvoering in de VS wel erg traditioneel.

Dan Daniel Radcliffe. Ik was wel wat nerveus om hem te zien. Ik dacht steeds: stel je voor dat ik hem briljant vind in die rol, dan moet je het ook nog maar eens zelf gaan doen. En toen kwam ik in het theater. Ik vond hem goed. Zelfs erg goed als je in aanmerking neemt dat hij geen toneelopleiding heeft gevolgd en alleen nog maar de Harry Potter-films heeft gedaan Hij was mooi verbeten en gekweld als Alan. Maar ik vond wel dat hij wat weinig kanten liet zien. Zoals ik eerder al schreef, de rol van Alan heeft zo veel facetten. Het gaat ook over passie in positieve zin, het mag ook bij momenten wel een leuke, vrolijke jongen zijn. En dat zag ik bij Daniel niet zo. Dus ik was niet totaal ontmoedigd om aan de rol te beginnen. Maar nogmaals, petje af voor hem. Ze spelen het daar acht keer in de week. Ik zei gister nog tegen Pieter, die de psychiater speelt: "Stel je toch voor dat je dat zo vaak moet doen, ik begrijp niet hoe die mensen daar de kracht en inspiratie voor vinden."

7) Hoe denk jij over de veelgenoemde naaktscene in het stuk?
Tsja, ik denk dat het vooral zo'n big deal is geworden omdat een 'kindsterretje', of hoe mensen dat dan ook zagen, ineens uit de kleren ging. Het is functioneel, kwetsbaar en totaal niet goedkoop. Het is in het begin wel eng, tijdens de repetitie. Als die onderbroek voor de eerste keer uit gaat, oei. Maar wat vooral heftig is, is als na de repetitie de gewone lampen weer aan gaan en jij daar een beetje bedremmeld je ondergoed staat te zoeken. Voor een publiek kan het me niets schelen. Hoewel, gisteravond in Arnhem zaten er veel jonge mensen in de zaal en dan is het toch nét weer even anders. Maar ook dat is na drie seconden over.

8) Was het een idee om Equus in Nederland te starten na het succes op Broadway en West End?
Ja, dat was het. Het oorspronkelijke plan was een co-productie met Joop van den Ende Theaterproducties. Vooral een commerciele producent is dan geïnteresseerd in dat internationale succes. Maar langzamerhand verschuift de discussie al snel naar de inhoud van het stuk, en die blijkt heel actueel en dus noodzakelijk om op de planken te brengen.

9) Wie heeft de Nederlandse versie bedacht/geschreven?
De Engelse tekst is gewoon vertaald naar het Nederlands, door Johan Boonen, een Vlaming. Dat deed hij een paar jaar terug voor een ander gezelschap, en wij hebben de Vlaamse elementen er uit moeten filteren. Ook hebben we het wat ingekort. De visuele dingen die er op het toneel gebeuren hebben we zelf, de regisseur, choreografe, de acteurs, de dansers, bedacht.

Met dank aan Xander van Vledder van het Nationale Toneel. www.nationaletoneel.nl

© Daniel J Radcliffe Holland 2009.